Yazar/lar: Dilan Şerife Şişkin ve Tolga Çakmak
Kaynak: Bilgi Yönetimi ve Bilgi Güvenliği: eBelge-eArşiv-eDevlet-Bulut Bilişim-Büyük Veri-Yapay Zekâ
Cilt/Sayı/Sayfa: 465-481
ISBN: 978-605-136-473-5
Öz
Geçmiş, şimdi ve gelecek temelde insan ve insana dayalı üretim üzerine olmuştur. Günümüzde bilginin bir kaynak olarak toplumların oluşumunda, değişiminde ve dönüşümünde öne çıktığı bilinmektedir. Bu oluşum, değişim ve dönüşüm sürecinde güvenli, güvenilir ve doğru bilgiye erişim ve bu bilgilerin korunması gibi temel uygulamalar hayati değer taşımıştır. Bununla birlikte, toplumda birbirimizi tanımlamaya ve ayırt etmeye yarayan kişisel verilerin doğruluğunun ve güvenilirliğinin sağlanması ise kişilerin özel hayatlarının gizliliğinin ve güvenilirliğinin oluşturulmasında oldukça önem arz etmektedir. Kişisel verilerin güvenliğinin, bütünlüğünün ve kullanılabilirliğinin sağlanması bir yandan ulusal anlamda koruma sağlarken, diğer taraftan uluslararası anlamda da koruma sağlamaktadır. Kişisel verilerin uluslararası farklı alanlarda (ticari, sağlık, finans, vb.) yetkisizce erişilmesi, ifşâ edilmesi, transfer edilmesi, değiştirilmesi, yok edilmesi gibi nedenlerden dolayı kişisel verilerin korunması zorunlu hale gelmiştir. Bu bilgiler ışığında çalışmada Türkiye’nin bilim ve teknolojiye yönelik politika belgelerinde kişisel verilerin yönetimine dönük yaklaşımların değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Bu çerçevede bilginin toplanması, işlenmesi, dağıtımı ve sunulması ile ilgili hukuksal ve kurumsal uygulamalara yönelik yönlendirmelerin yapıldığı Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planından başlayarak 1996 ile 2019 yılları arasında T.C. Avrupa Birliği Bakanlığı, T.C. Kalkınma Bakanlığı, T.C. Ulaşım ve Altyapı Bakanlığı ve Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) tarafından yayınlanmış kalkınma ve eylem planları, strateji belgeleri, ilerleme raporları ve rehberler içerikleri açısından analiz edilmiştir. Bu analizlerde doğrudan ya da dolaylı olarak kişisel verilerin yönetimini ele alan konular saptanmaya çalışılmıştır. Ayrıca Türkiye’deki bilim ve teknoloji alanında kişisel verilerin korunması ile ilgili yasal düzenlemeler de çalışma kapsamına dâhil edilmiştir. Araştırma sonucunda, Türkiye’nin bilim ve teknoloji politikalarında kişisel verilerin korunması konusuna yönelik uygulamalarda incelenen ilk belgelerde (Yedinci ve Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planları) dolaylı olarak yer verilirken ilerleyen süreçte konuya daha keskin ifadelerle ve doğrudan değinildiği dikkati çekmektedir. Özellikle 2016 yılında çıkarılan kişisel verilerin korunması kanununun ardından yayınlanan politika belgelerinde konunun daha kapsamlı olarak ele alındığı dikkati çekmektedir. Araştırmada ayrıca, Türkiye’nin geleceğe yönelik hedefleri arasında kişisel verilere yönelik uygulamaların ilk etapta e-ticaret kapsamında ve genel olarak bilgi güvenliği bağlamında ele alındığı anlaşılmıştır. Söz konusu önceliklerin belirlenmesine yönelik gerekçelerin Avrupa Birliği strateji raporlarında ve Türkiye’de konuya ilişkin olarak yapılan çalışmalarda yer verildiği görülmekle birlikte 2014-2018 yılları arasını kapsayan Onuncu Beş Yıllık Kalkınma Planından itibaren kavramın ve kavrama yönelik uygulamaların kapsamının önemli ölçüde genişlediği tespit edilmiştir.
Atıf
Şişkin, D. Ş. ve Çakmak, T. (2019). Türkiye’de kişisel verilerin korunması: 1996-2019 Yılları arasındaki bilgi politikası belgelerine yönelik bir değerlendirme. e-BEYAS 2019: Endüstri 4.0 Sürecinde Bilgi Yönetimi ve Bilgi Güvenliği: eBelge-eArşiv-eDevlet-Bulut Bilişim-Büyük Veri-Yapay Zekâ içinde (s.465-482). Ankara: Ankara Üniversitesi ISBN: 978-605-136-472-8
